Ο γάμος λύνεται μόνον με δικαστική απόφαση. Οι τύποι του διαζυγίου είναι δύο: Το διαζύγιο με αντιδικία και το συναινετικό διαζύγιο.
Διαζύγιο με αντιδικία
Στην πρώτη περίπτωση, καθένας από τους συζύγους μπορεί να ζητήσει διαζύγιο από τον άλλο σύζυγο, αν και εφόσον οι μεταξύ τους σχέσεις έχουν κλονισθεί τόσο πολύ εξαιτίας της κακής συμπεριφοράς του ενός συζύγου, ώστε πλέον έχει καταστεί ανυπόφορη η συνέχιση της έγγαμης συμβίωσης για τον άλλο, ο οποίος μπορεί να καταθέσει αγωγή διαζυγίου εξιστορώντας όλες τις άσχημες πράξεις και αντισυζυγική συμπεριφορά του συζύγου του. Στη περίπτωση αυτή θα λυθεί ο γάμος με υπαιτιότητα του άλλου συζύγου. Φυσικά μπορεί να ευθύνονται και οι δύο οπότε το διαζύγιο εκδίδεται με υπαιτιότητα και των δύο. Όταν όμως οι βρίσκονται σε συνεχή διάσταση για δύο τουλάχιστον χρόνια, θεωρείται ότι έχει νεκρωθεί ο γάμος τους, ότι έχει κλονισθεί ανεπανόρθωτα η σχέση τους, οπότε λύνεται ο γάμος χωρίς να θεωρείται ότι υπάρχει η υπαιτιότητα του ενός ή και των δύο.
Και στις δύο παραπάνω περιπτώσεις απαιτείται δικαστική διαδικασία, με τη κατάθεση αγωγής του ενός κατά του άλλου και δίκη με μάρτυρες, που θα καταθέσουν είτε για την υπαιτιότητα, είτε απλώς για το γεγονός της διάστασης πάνω από δύο χρόνια.
Συναινετικό Διαζύγιο
Ωστόσο ο νομοθέτης πρόβλεψε και τη λύση του συναινετικού διαζυγίου, που είναι απλούστερος τρόπος λύσης του γάμου, λιγότερο δαπανηρός και, το κυριότερο, χωρίς την ψυχική αναστάτωση που συνεπάγεται η λύση του γάμου με δικαστική αντιδικία. Είναι το λεγόμενο συναινετικό διαζύγιο. Οι σύζυγοι, εφόσον το επιθυμούν, μπορούν, με έγγραφη συμφωνία να λύσουν το γάμος τους, με την προϋπόθεση βέβαια ότι αυτός έχει διαρκέσει τουλάχιστον έξι μήνες, πριν από την κατάρτισή της συμφωνίας.
Προϋποθέσεις για τη συναινετική λύση ενός γάμου είναι: α. να υπάρχει η έγγραφη συμφωνία των συζύγων (όπου αποτελεί και τη βάση για τη λύση του γάμου), β. η τήρηση ορισμένης διαδικασίας ενώπιον του Δικαστηρίου, γ. η συγκεκριμένη χρονική διάρκεια του υφιστάμενου γάμου (τουλάχιστον έξι μήνες), δ. η ύπαρξη έγγραφης συμφωνίας των συζύγων που θα ρυθμίζει θέματα επιμέλειας, επικοινωνία και διατροφής των ανηλίκων τέκνων εφόσον υπάρχουν.
Η διαδικασία έκδοσης του συναινετικού διαζυγίου, η οποία, σήμερα, έχει επιταχυνθεί σημαντικά, έχει ως εξής:
1. Οι σύζυγοι συντάσσουν, με τη βοήθεια των πληρεξουσίων δικηγόρων τους, ένα ιδιωτικό συμφωνητικό με το οποίο δηλώνουν την επιθυμία τους να λύσουν το γάμο τους συναινετικά. Επίσης, σε περίπτωση ύπαρξης ανήλικων τέκνων, με το ίδιο συμφωνητικό υποχρεούνται να συμπεριλάβουν και όρους επιμέλειας και επικοινωνίας του τέκνου με τον άλλο γονέα (αυτόν δηλαδή που δεν θα έχει την επιμέλεια του τέκνου). Δυνητικά, μπορούν εφόσον το επιθυμούν, να συμπεριλάβουν όρους που θα ρυθμίζουν ζητήματα διατροφής του τέκνου. Το παραπάνω συμφωνητικό μπορεί να υπογραφεί και από τους πληρεξούσιους Δικηγόρους, εφόσον είναι εφοδιασμένοι με ειδικό συμβολαιογραφικό πληρεξούσιο από τους συζύγους, το οποίο έχει συνταχθεί έναν μήνα το πολύ πριν την κατάρτιση του συμφωνητικού.
2. Οι δικηγόροι καταθέτουν αίτηση συναινετικού διαζυγίου στο Μονομελές Πρωτοδικείο του τόπου της τελευταίας κοινής διαμονής των συζύγων. Η δίκη προσδιορίζεται λίγους μήνες μετά τη κατάθεση της αίτησης, αναλόγως με το φόρτο εργασίας των Δικαστηρίων. Οι σύζυγοι μπορούν να παραστούν στο δικαστήριο μαζί με τους δικηγόρους, την ημέρα της δίκης μπορούν όμως και να μην παραστούν οι ίδιοι, αλλά να διορίσουν τους δικηγόρους με συμβολαιογραφικό πληρεξούσιο για να δηλώσουν την απόφασή τους να λύσουν το γάμο με συναινετικό διαζύγιο.
3. Μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα, δημοσιεύεται η απόφαση που κάνει δεκτή την αίτηση του συναινετικού διαζυγίου και απαγγέλει τη λύση του γάμου. Μετά την έκδοση της απόφασης οι δικηγόροι υπογράφουν, είτε με τη παρουσία των συζύγων, είτε μόνοι τους, έχοντας συμβολαιογραφικό πληρεξούσιο, την παραίτηση από κάθε μέσο προσβολής της απόφασης.
Διαδικασία έκδοσης διαζευκτηρίου
Η τελευταία διαδικαστική πράξη είναι η η πνευματική λύση του γάμου. Οι δικηγόροι είτε και ο ένας από τους συζύγους, έχοντας εισαγγελική παραγγελία, προσκομίζουν στη Μητρόπολη, όπου ανήκει ο Ιερός Ναός στον οποίο τελέστηκε ο γάμος και εκδίδεται α. πιστοποιητικό περί πνευματικής λύσης του γάμου και β. πιστοποιητικό περί δυνατότητος τέλεσης νέου γάμου. Τα πιστοποιητικά αυτά εκδίδονται μία φορά γι’ αυτό δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να χάνονται.
