Προστασία θιγόμενου από δημοσίευμα εφημερίδας

Δημοσιευμένη στο νομικό περιοδικό ΑΡΜΕΝΟΠΟΥΛΟΣ 2005.1722

Προσωπικότητα: Προστασία θιγόμενου από δημοσίευμα εφημερίδας

ΕφΘεσ 443/2005

Πρόεδρος: Βασίλειος Τσιότρας. Δικαστές: Α. Μηλιόπουλος (εισηγητής), Γ. Τοπαλνάκος.

Δικηγόροι: Γ. Τσαγκαλίδης – Σ. Οικονόμου, Ν. Καραμανλής.

Η ευθύνη του συντάκτη επιλήψιμου δημοσιεύματος σε έντυπο, όπως αναφέρεται στο άρθρο μόνο παρ. 1 του ν. 1178/1981, και του εκδότη, αν αυτός δεν είναι και ιδιοκτήτης του εντύπου ή του διευθυντή είναι υποκειμενική, προϋποθέτει δηλαδή πταίσμα, αυτοί όμως συγχρόνως ευθύνονται προς αποκατάσταση της περιουσιακής ζημίας ή της ηθικής βλάβης που έχει προκαλέσει το επιλήψιμο δημοσίευμα, η οποία ευθύνη τους θεμελιώνεται στις κοινές διατάξεις των άρθρων 57-59, 914, 932 ΑΚ, σε συνδυασμό με τις διατάξεις των άρθρων 361 επ. ΠΚ.

Ο ενάγων τον ιδιοκτήτη εφημερίδας ή το συντάκτη του δημοσιεύματος ή τον εκδότη για αποζημίωση ή χρηματική ικανοποίηση λόγω περιουσιακής ζημίας ή ηθικής βλάβης που προκλήθηκε από επιλήψιμο εις βάρος του δημοσίευμα, αρκεί να ισχυρισθεί και ν` αποδείξει αφενός ότι εθίγη η τιμή και η υπόληψή του από το επίμαχο δημοσίευμα, κατά τρόπο παράνομο, είτε λόγω των περιεχομένων σ` αυτό ειδήσεων, είτε λόγω δυσμενών σχολίων και χαρακτηρισμών, αφετέρου ότι η προσβολή αυτή καλύπτεται κατά το υποκειμενικό στοιχείο, όπως προσδιορίζεται ανωτέρω, ήτοι συντρέχει πρόθεση του συντάκτη του δημοσιεύματος ή, εφόσον αυτός είναι άγνωστος, του εκδότη ή του διευθυντή συντάξεως.

Επομένως, το παράνομο της προσβολής αντιστοιχεί στην αντικειμενική υπόσταση των αδικημάτων της εξύβρισης, της απλής και της συκοφαντικής δυσφήμησης (άρθρα 361, 362-363 ΠΚ βλ. και ΑΠ 611/1995 ΕλλΔνη 1997.630, ΕφΑθ 624/1999 ΕλλΔνη 40.1198, Εφ Αθ 5783/1997 ΕλλΔνη 39.667, ΕφΑθ 3129/1988 ΝοΒ 36.1243).

Σύμφωνα με τη διάταξη του άρθρ. 920 ΑΚ, όποιος, γνωρίζοντας ή υπαίτια αγνοώντας, υποστηρίζει ή διαδίδει αναληθείς ειδήσεις, που εκθέτουν σε κίνδυνο την πίστη, το επάγγελμα ή το μέλλον άλλου, έχει την υποχρέωση να τον αποζημιώσει. Προϋποθέσεις για την εφαρμογή της άνω διατάξεως είναι η υποστήριξη ή η διάδοση αναληθών ειδήσεων.

Υποστήριξη είναι ο ισχυρισμός των ειδήσεων μπροστά σε τρίτους με επιχειρήματα υπέρ της αλήθειάς τους.

Διάδοση είναι η απλή ανακοίνωσή τους.

Ως ειδήσεις νοούνται οι πληροφορίες που αναφέρονται σε οποιαδήποτε περιστατικά, σχέσεις ή καταστάσεις, οι οποίες εκθέτουν σε κίνδυνο, κατά το χρόνο της υποστήριξης ή διάδοσης, ένα από τα περιοριστικώς αναφερόμενα στη διάταξη αυτήν αγαθά, δηλαδή την πίστη, το επάγγελμα ή το μέλλον του θιγομένου, οι ειδήσεις δε αυτές πρέπει να αποδεικνύονται τελικά και αναληθείς, δηλαδή ή να μην αληθεύει εξ ολοκλήρου το σχετικό γεγονός, ή να παρουσιάζεται αυτό παραποιημένο, με γνώση ή υπαίτια άγνοια της αναλήθειας και να προκύπτει κίνδυνος για την πίστη, το επάγγελμα ή το μέλλον του προσώπου.

Ειδικότερα, οι διαδιδόμενες ή υποστηριζόμενες αναληθείς ειδήσεις πρέπει να εκθέτουν αιτιωδώς και πραγματικά σε κίνδυνο ένα από τα προαναφερόμενα αγαθά. Ετσι η πίστη, το μέλλον ή το επάγγελμα ενός προσώπου θεωρείται ότι βρίσκονται σε κίνδυνο, όταν δημιουργούνται δυσμενείς παραστάσεις σε τρίτους και ειδικότερα σ` εκείνους με τους οποίους το πρόσωπο αυτό σχετίζεται κοινωνικά, οικονομικά ή επαγγελματικά, και έτσι προκαλείται ζημία του.

Τελευταία δηλαδή προϋπόθεση για την ύπαρξη αξίωσης από το άρθρο 920 ΑΚ είναι η απόδειξη (περιουσιακής) ζημίας, αιτιωδώς προκαλούμενη από την έκθεση σε κίνδυνο ενός των παραπάνω αγαθών. Επίσης, ο θιγόμενος μπορεί, με βάση το άρθρο 920 ΑΚ, να ζητήσει και χρηματική ικανοποίηση για την αποκατάσταση της ηθικής του βλάβης, την οποία υπέστη από την παραπάνω αδικοπραξία.

Η προαναφερθείσα διάταξη ρυθμίζει μία ειδική μορφή αδικοπραξίας, με σκοπό την προστασία της οικονομικής υποστάσεως των ατόμων από ζημίες που θα μπορούσαν να προκληθούν με την υποστήριξη ή τη διάδοση αναληθών γεγονότων και ειδήσεων, που εκθέτουν σε κίνδυνο την πίστη, το επάγγελμα ή το μέλλον τους.

Η ίδια προστασία θα μπορούσε να παρασχεθεί και με βάση το άρθρο 57 του ΑΚ, που ρυθμίζει την υπαίτια προσβολή του απολύτου δικαιώματος στην προσωπικότητα, αλλά η ως άνω ρύθμιση κρίθηκε αναγκαία, ώστε να μη δημιουργηθούν αμφισβητήσεις για το αν τα αγαθά που προστατεύονται από το άρθρο 920 του ΑΚ αποτελούν ή όχι εκφάνσεις του γενικού αυτού και απολύτου δικαιώματος στην προσωπικότητα.

Από τις διατάξεις εξάλλου του ως άνω άρθρου 57 του ΑΚ, σε συνδυασμό με τη διάταξη του άρθρου 59 του ίδιου κώδικα, προκύπτει ότι το δίκαιο ανάγει τον άνθρωπο καθ` εαυτόν σε αυτοτελές αντικείμενο προστασίας και επιβάλλει το σεβασμό της προσωπικότητάς του από τους τρίτους.

Η προσωπικότητα εξωτερικώς παρίσταται με διάφορες εκφάνσεις, μεταξύ των οποίων θεωρείται προστατεύσιμη, κατά την επιστήμη και τις κοινωνικές συναλλακτικές αντιλήψεις, η τιμή κάθε ανθρώπου, η οποία αντικατοπτρίζεται στην αντίληψη και εκτίμηση που έχουν οι άλλοι γι` αυτόν.

Ετσι, στη σφαιρική προστασία της προσωπικότητας περιλαμβάνεται η άρση της προσβολής, η παράλειψη αυτής στο μέλλον και η ικανοποίηση λόγω ηθικής βλάβης, με πληρωμή χρηματικού ποσού ή δημοσίευμα, ενώ η αποκατάσταση της περιουσιακής ζημίας, η οποία προκλήθηκε από την προσβολή της, γίνεται με βάση εκείνα που ισχύουν στις αδικοπραξίες (άρθρα 914 επ., 57 ΑΚ).

Οταν η υποστήριξη ή η διάδοση αναληθών ειδήσεων γίνεται με τέτοιον τρόπο, ώστε να συντρέχουν οι προϋποθέσεις εφαρμογής των άρθρων 361, 362, 363 ΠΚ (εξύβριση, δυσφήμηση απλή ή συκοφαντική) είναι προφανές ότι και πάλι μπορεί να ζητηθεί αποζημίωση, με βάση το άρθρο 914 ΑΚ, σε συνδυασμό με την αντίστοιχη ποινική διάταξη που παραβιάσθηκε.

Ειδικότερα, στη διάταξη του άρθρου 361 παρ. 1 του ΠΚ ορίζεται όποιος, εκτός από τις περιπτώσεις της δυσφημήσεως (άρθρα 362 και 363 ΠΚ), προσβάλλει την τιμή άλλου με λόγο ή με έργο ή με οποιονδήποτε άλλο τρόπο, τιμωρείται με φυλάκιση μέχρι ενός έτους ή με χρηματική ποινή…, σύμφωνα δε με τη διάταξη του άρθρου 362 ΠΚ, όποιος, με οποιονδήποτε τρόπο ενώπιον τρίτου ισχυρίζεται ή διαδίδει για κάποιον άλλον γεγονός που μπορεί να βλάψει την τιμή ή την υπόληψή του, τιμωρείται με φυλάκιση μέχρι δύο ετών ή με χρηματική ποινή… και κατά τη διάταξη του άρθρου 363 ΠΚ αν στην περίπτωση του άρθρου 362 το γεγονός είναι ψευδές και ο υπαίτιος γνώριζε ότι αυτό είναι ψευδές, τιμωρείται με φυλάκιση τουλάχιστον τριών μηνών….

Από τις ενλόγω διατάξεις συνάγεται ότι το έγκλημα της συκοφαντικής δυσφήμησης περιλαμβάνει αντικειμενικά τον εκ μέρους του υπαιτίου ενώπιον τρίτου ισχυρισμό ή διάδοση γεγονότος πρόσφορου να βλάψει την τιμή και την υπόληψη άλλου και υποκειμενικά τη γνώση του δράστη ότι το γεγονός που ισχυρίζεται ή διαδίδει είναι πρόσφορο να βλάψει την τιμή και την υπόληψη άλλου, καθώς και τη θέλησή του να ισχυρισθεί ενώπιον τρίτου ή να διαδώσει αυτό το βλαπτικό γεγονός.

Επίσης, απαιτείται το γεγονός στο οποίο αναφέρεται ο παραπάνω ισχυρισμός ή η διάδοση να είναι ψευδές και ο δράστης να γνωρίζει την αναλήθειά του (ΑΠ 1141/1989, ΠοινΧρον Μ 425, ΑΠ 863/1988, ΠοινΧρον ΛΘ 33).

Το αδίκημα της δυσφήμησης περιλαμβάνει αντικειμενικά τον εκ μέρους του υπαιτίου ενώπιον τρίτου ισχυρισμό ή διάδοση γεγονότος πρόσφορου να βλάψει την τιμή και την υπόληψη άλλου και υποκειμενικά τη γνώση του δράστη ότι το γεγονός που ισχυρίζεται ή διαδίδει είναι πρόσφορο να βλάψει την τιμή και την υπόληψή του, καθώς και τη θέλησή του να ισχυρισθεί ενώπιον τρίτου ή να διαδώσει αυτό το βλαπτικό γεγονός (ΑΠ 611/1995 ό.π., ΑΠ 1141/1989 ΠοινΧρον Μ 425, ΑΠ 863/ 1988 ΠοινΧρον ΛΘ 33, ΕφΘεσ 769/1999 Αρμ ΝΓ 932).

Από τις παραπάνω διατάξεις συνάγεται ότι εκείνος του οποίου προσβάλλεται η προσωπικότητα με δυσφημιστική διάδοση γεγονότος, που μπορεί να βλάψει την τιμή και την υπόληψή του, δικαιούται να ζητήσει εκτός των άλλων και την καταδίκη του υπαιτίου στην καταβολή χρηματικού ποσού για την ικανοποίηση της ηθικής βλάβης που υπέστη από την προσβολή (ΑΠ 835/1972 ΝοΒ 21.205, ΕφΠατρ 1341/1990 ΕλλΔνη 32.1335, ΕφΑθ 4056/1988 ΕλλΔνη 31.151, ΕφΑθ 10504/1986 ΕλλΔνη 28.1325, Γεωργιάδης – Σταθόπουλος, στο άρθρο 920 αρ. 9, Δεληγιάννη- Κορνηλάκη, Ειδ. Ενοχ. Δίκ., τόμ. ΙΙΙ, παρ. 354).

Τέλος, κατά τη διάταξη του άρθρου 367 παρ. 1 εδ. γ του ΠΚ, ο υπαίτιος της δυσφημιστικής διάδοσης απαλλάσσεται από την υποχρέωση ικανοποίησης της ηθικής βλάβης του παθόντος, αν η προσβολή αυτού έγινε προς εκτέλεση νομίμου καθήκοντος ή προς διασφάλιση (προστασία) δικαιώματος ή από άλλο δικαιολογημένο ενδιαφέρον, δοθέντος ότι, αν συντρέχει κάποιος από τους λόγους αυτούς, που προβάλλονται κατ` ένσταση, αίρεται το παράνομο της προσβολής, που στηρίζεται στη δυσφήμηση και στην προσβολή της προσωπικότητας.

Δικαιολογημένο ενδιαφέρον που πηγάζει από την ελευθερία του τύπου και ειδικότερα των εφημερίδων, σύμφωνα με την παρεχόμενη από το Σύνταγμα και τους νόμους προστασία, έχουν και τα πρόσωπα που συνδέονται αμέσως με τη λειτουργία των άνω μέσων ενημέρωσης για τη δημοσίευση ειδήσεων και την καταχώρηση γεγονότων, ως σχολίων σχετικών με τη συμπεριφορά προσώπων, για τα οποία ενδιαφέρεται το κοινωνικό σύνολο.

Είναι έτσι επιτρεπτό δημοσίευμα για την πληροφόρηση, ενημέρωση και κατατόπιση του κοινού, συνοδευόμενο και από οξεία κριτική και δυσμενείς χαρακτηρισμούς των προσώπων στα οποία αναφέρεται (ΑΠ 1653/ 1983 ΝοΒ 32.543, ΕφΑθ 594/1992 ΕλλΔνη 34.1515, Εφ Αθ 2456/1988 ΕλλΔνη 30.810, ΕφΑθ 1652/1988 ΕλλΔνη 30.814).

Κατ` εξαίρεση όμως δεν απαλλάσσεται ο υπαίτιος από την υποχρέωση αποκατάστασης της ηθικής βλάβης του παθόντος αν οι ανωτέρω εκδηλώσεις συνιστούν δυσφήμηση ή, από τον τρόπο της εκδήλωσης ή από τις περιστάσεις υπό τις οποίες η δημοσίευση έλαβε χώρα, προκύπτει σκοπός εξύβρισης (ΑΠ 1147/1998 ΝοΒ 47. 112, ΑΠ 1286/1993 ΕλλΔνη 36.1649, ΑΠ 1407/1988 Ελλ Δνη 31.95, ΑΠ 176/1969 ΝοΒ 17.838, ΕφΑθ 6277/1999 ΕλλΔνη 41.1431, ΕφΑθ 1112/1997 ΕλλΔνη 38.1599, Εφ Αθ 4056/1988 ό.π., ΕφΑθ 3962/1982 ΕλλΔνη 23.489).

Περαιτέρω, ειδικός σκοπός εξύβρισης στον τρόπο εκδήλωσης της προσβλητικής συμπεριφοράς υπάρχει, όταν αυτός δεν είναι αντικειμενικά αναγκαίος για τη δέουσα απόδοση του περιεχομένου της σκέψης αυτού που φέρεται ότι ενεργεί από δικαιολογημένο ενδιαφέρον, ο οποίος, μολονότι αυτό το γνώριζε, χρησιμοποίησε τον τρόπο αυτό για να προσβάλει την τιμή του άλλου.

Αρα δεν αίρεται ο άδικος χαρακτήρας όταν το κείμενο υπερβαίνει το αντικειμενικώς αναγκαίο μέτρο για ικανοποίηση του δικαιολογημένου ενδιαφέροντος για την ενημέρωση του κοινού, με βάση αληθή και όχι ψευδή ή παραπλανητικά ή αλλοιωμένα γεγονότα ως προς το περιεχόμενο.

Ειδικότερα, όταν πρόκειται για δημοσίευμα εφημερίδας ή άλλου εντύπου ή για εκπομπή ραδιοφωνική ή τηλεοπτική, που θίγει έντονα την τιμή και την υπόληψη του αναφερομένου σ` αυτό, όταν ο συντάκτης του δεν φρόντισε προηγουμένως να εξακριβώσει την αλήθεια των γεγονότων που κοινολογεί, το δημοσίευμα ή η εκπομπή, με τα οποία παραδίδεται σε δημόσια ανυποληψία το πρόσωπο που συνδέεται με τα γεγονότα, δεν μπορεί να θεωρηθεί ως επιβεβλημένο μέσο άσκησης του δημοσιογραφικού έργου, διότι υπάρχει προφανής δυσαναλογία μεταξύ της αποστολής του τύπου και των μέσων μαζικής ενημέρωσης, για τη σωστή ενημέρωση της κοινής γνώμης, με βάση γεγονότα που πράγματι έχουν συμβεί και της βλάβης που προκαλείται στην τιμή και στην υπόληψη του θιγομένου προσώπου.

Στην περίπτωση αυτή ο άδικος χαρακτήρας της πράξης δεν αίρεται (ΑΠ 257/2001 ΠοινΧρον 2001.930, ΑΠ 611/1995 ΕλλΔνη 38.630, ΑΠ 1407/1988 ό.π.). Τα προαναφερόμενα ισχύουν και στην περίπτωση προσβολής της προσωπικότητας (ΑΠ 2109/1986 ΕΕΝ 1987.770 και Καρακατσάνη, στο έργο των Γεωργιάδη – Σταθόπουλου, Αστικός Κώδιξ, στο άρθρο 57, αριθμ. 27).

Από τις ένορκες καταθέσεις των μαρτύρων των διαδίκων, που εξετάσθηκαν νόμιμα στο ακροατήριο του πρωτοβαθμίου δικαστηρίου και περιέχονται στα επικαλούμενα οικεία πρακτικά, απ` όλα τα νόμιμα επικαλούμενα και προσκομιζόμενα έγγραφα και από την 42032/14.1.2005 ένορκη βεβαίωση της μάρτυρος Ε.Ζ., που δόθηκε ενώπιον της συμβολαιογράφου Νέων Μουδανιών Ο.Κ., μετά νόμιμη προ 24ώρου κλήτευση του ενάγοντος (βλ. την από 11.1.2995 εξώδικη γνωστοποίηση και την 2762/12.12005 έκθεση επιδόσεως του αρμόδιου δικαστικού επιμελητή Κιλκίς Κ.Σ.) αποδείχθηκαν, κατά την κρίση του Δικαστηρίου, τα εξής πραγματικά περιστατικά:

Ο ενάγων είναι επιχειρηματίας και διατηρεί στην Καλλιθέα Χαλκιδικής κέντρο διασκεδάσεως, που λειτουργεί κατά τη θερινή περίοδο σε αγροτεμάχιο εκτάσεως 8 περίπου στρεμμάτων, ευρισκόμενο σε απόσταση 500 περίπου μέτρων από την κεντρική οδό και 1.000 μέτρων από τη θάλασσα, κοντά στην είσοδο του άνω οικισμού.

Την επιχείρηση αυτή την εκμεταλλεύεται ο ενάγων από 17ετίας, από το 1987 δηλαδή, οπότε, με βάση την …/3.4.1987 άδεια του αρμοδίου Πολεοδομικού Γραφείου Ν. Μουδανιών Χαλκιδικής, διαμόρφωσε τον προαναφερόμενο αγρό ως χώρο θερινής δισκοθήκης με κουζίνα, τουαλέττα και μπαρ, με καλυπτόμενη στεγασμένη επιφάνεια 100 τ.μ. και συνολικό όγκο 340 κ.μ. Το 1993 ο ενάγων προέβη στην κατασκευή νέας εισόδου στο ενλόγω κέντρο διασκεδάσεως και διαμόρφωσε τον περιβάλλοντα χώρο, μετά από έκδοση της …/4.6. 1993 οικοδομικής αδείας της προαναφερόμενης Πολεοδομικής Αρχής, της οποίας όμως τους όρους δεν τήρησε επακριβώς, ενώ τα επόμενα έτη έκανε επεκτάσεις και ανακαινίσεις του χώρου χωρίς άδεια της ενλόγω Αρχής.

Το κέντρο διασκέδασης που εγκατέστησε ο ενάγων στον ενλόγω χώρο είχε αρχικά το διακριτικό τίτλο Σ., μεταγενέστερα το διακριτικό τίτλο Η. και κατά τη θερινή περίοδο του 2002 το διακριτικό τίτλο Τ., λειτούργησε δε υπό τη διεύθυνση και την εποπτεία του ενάγοντος επί σειρά ετών, όπως λέχθηκε, και με σταθερή και καλή πελατεία, ενόψει του ότι η Καλλιθέα, όπου η ενλόγω επιχείρηση είναι εγκατεστημένη, είναι δημοτικό διαμέρισμα του Δήμου Κασσάνδρας Χαλκιδικής και βρίσκεται σε πολύ όμορφη περιοχή, αποτελεί δε δημοφιλές θέρετρο και πόλο έλξης χιλιάδων επισκεπτών, Ελλήνων και αλλοδαπών, κατά τους θερινούς μήνες και τα Σαββατοκύριακα.

Το γεγονός αυτό το αξιοποίησαν πολλοί επιχειρηματίες, κυρίως από τη Θεσσαλονίκη, και δημιούργησαν στην περιοχή από ετών πολλά θερινά κέντρα διασκέδασης, προσελκύοντας μεγάλο αριθμό παραθεριστών, με αφορμή δε τη συγκέντρωση των παραθεριστών τα ενλόγω κέντρα διασκέδασης της περιοχής μετακαλούν γνωστούς καλλιτέχνες τραγουδιστές από την Αθήνα, προκειμένου να εμφανισθούν σ` αυτά για περιορισμένο χρόνο, συνήθως μίας, δύο ή τριών ημερών, με πολύ περιορισμένο πρόγραμμα (για μία ώρα περίπου ανά εμφάνιση), ωστόσο με πολύ υψηλές αμοιβές.

Προκειμένου δε οι ως άνω επιχειρηματίες ν` ανταποκριθούν στις απαιτήσεις των καλλιτεχνών και να καλύψουν τις αμοιβές τους, αυξάνουν το κόστος διασκέδασης των πελατών τους-παραθεριστών. Πολλοί απ` αυτούς τους τελευταίους προέβησαν κατά το δεύτερο δεκαήμερο του μηνός Ιουνίου του 2002 σε προφορικές καταγγελίες προς τον (πρώτο) εναγόμενο, που είναι δημοσιογράφος, παραπονούμενοι για το υψηλό κόστος διασκέδασης και τις χαμηλές αντίστοιχα υπηρεσίες που προσέφεραν τόσο το κέντρο διασκέδασης Τ., που προαναφέρεται, όσο και τα λοιπά κέντρα της περιοχής, ενόψει του ότι ο εναγόμενος, με την ιδιότητά του ως δημοσιογράφου-ρεπόρτερ, είχε κάνει ανάλογες έρευνες στο παρελθόν και είχε πραγματοποιήσει ειδικότερα έρευνα διασκέδασης με στοιχεία από τις επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνταν στο χώρο αυτόν.

Επιθυμώντας λοιπόν ο άνω εναγόμενος να διεξαγάγει έρευνα, επέλεξε το κέντρο του ενάγοντος, επειδή σ` αυτό εμφανίσθηκαν και επρόκειτο να εμφανισθούν γνωστοί καλλιτέχνες. Συγκεκριμένα, στις 15.6.2002 και 16.6.2002 εμφανίσθηκαν στο κέντρο αυτό οι γνωστοί τραγουδιστές Γ.Μ. και Σ.Ρ. και στις 21, 22, 23 και 24.6.2002 εμφανίστηκε ο Σ.Ρ., ενώ ήταν προγραμματισμένες εμφανίσεις για την 29.6 και 30.6 του γνωστού τραγουδιστή Β.Κ., για την 6.7 και 7.7 των τραγουδιστών Χ. και Β. και για την 12.7 και 13.7 των τραγουδιστών Χ. και Σ.

Για το λόγο αυτόν προέβη σε δημοσιογραφική έρευνα στις αρμόδιες υπηρεσίες της περιοχής Κασσανδρείας και Μουδανιών, όπου διαπίστωσε ότι το συγκεκριμένο κέντρο διασκέδασης διέθετε μεν σχετική άδεια λειτουργίας του, υπήρχαν όμως ορισμένες πολεοδομικές παραβάσεις, δηλαδή κτίσματα και εγκαταστάσεις που έγιναν καθ` υπέρβαση των προαναφερθεισών αδειών του Γραφείου Πολεοδομίας της Θεσσαλονίκης. Συγκεκριμένα, η υφιστάμενη κατάσταση διέφερε σημαντικώς από τις προαναφερθείσες άδειες οικοδομής, καθώς ο ενάγων είχε καλύψει πολύ μεγαλύτερο χώρο από τη μέγιστη επιτρεπόμενη κάλυψη των 154,39 τ.μ., διαμόρφωσε διαφορετικά την είσοδο του κέντρου διασκέδασης από τις προβλέψεις της σχετικής, υπ` αριθμό 259/1993, οικοδομικής αδείας, κατασκεύασε περιμετρική περίφραξη του κέντρου, με μαντρότοιχο ύψους πάνω από τα τρία μέτρα, που δεν προβλεπόταν στις άδειες και, κυρίως, κατασκεύασε και τοποθέτησε στέγαστρο σε όλο το κατάστημα, καθ` υπέρβαση της προβλεπόμενης στεγασμένης, στις άδειες, επιφάνειας των 154,39 τ.μ. Επίσης, ο (πρώτος) εναγόμενος πληροφορήθηκε από τους παραθεριστές ότι ο ενάγων δεν προέβαινε σε έκδοση τιμολογίων και αποδείξεων για τα ποτά που κατανάλωναν ως επισκέπτες, τα οποία δεν περιλαμβάνονταν στο εισιτήριο εισόδου τους.

Στη συνέχεια ο (πρώτος) εναγόμενος, προκειμένου να βεβαιωθεί για τα ανωτέρω, επισκέφθηκε με τη συνάδελφό του Α.Σ. (μάρτυρα ανταποδείξεως) την επιχείρηση αυτή, σε ημέρα που ήταν προγραμματισμένη εμφάνιση του τραγουδιστή Σ.Ρ. Αυτός και η ως άνω συνάδελφός του έφθασαν πράγματι με ιδιωτικής χρήσεως αυτοκίνητο στο ως άνω κέντρο, πέρασαν από τον έλεγχο του προσωπικού υποδοχής (face control, αποτελούμενο από εύσωμους άνδρες και στάθμευσαν σε ελεγχόμενο χώρο στάθμευσης της επιχειρήσεως.

Επειδή στην περιοχή υπάρχουν πολλά κέντρα διασκεδάσεως (μπαράκια, δισκοθήκες κλπ.) και συγκεντρώνεται πολύς κόσμος, εκατέρωθεν του δημοσίου δρόμου και στην ευρύτερη περιοχή τις νυκτερινές ώρες βρίσκονται σταθμευμένα πολλά αυτοκίνητα. Εξαιτίας αυτού η επιλογή στάθμευσης στον άνω ελεγχόμενο χώρο της επιχειρήσεως του ενάγοντος ήταν μοναδική λύση, γιατί, αν ο εναγόμενος και η συνάδελφός του δεν στάθμευαν εκεί, θα έπρεπε να διανύσουν με τα πόδια απόσταση μέχρι και δύο χιλιόμετρα για να φθάσουν σ` αυτό το κέντρο διασκέδασης.

Ο ως άνω λοιπόν εναγόμενος και η μάρτυς συνάδελφός του, χωρίς να γνωστοποιήσουν την ιδιότητά τους και το σκοπό επίσκεψής τους, πλήρωσαν το εισιτήριο εισόδου τους, από 25 ευρώ ο καθένας, και εισήλθαν στον εσωτερικό χώρο του κέντρου. Εκεί πληροφορήθηκαν από υπαλλήλους του ενάγοντος, που ήταν όλοι εύσωμοι άνδρες, ότι το εισιτήριο περιλάμβανε ένα ποτό για τον καθένα στο μπαρ, επειδή δεν είχαν κλείσει τραπέζι και ούτε ήθελαν να παραγγείλουν φιάλη.

Οταν κατευθύνθηκαν στο μπαρ, διαπίστωσαν ότι δεν υπήρχε εκεί οποιουδήποτε είδους κάθισμα, προκειμένου να καθίσουν και να πιουν το ποτό τους, παρά ένα σκέτο πάσο (πάγκος χωρίς καθίσματα).

Αναζητώντας κάθισμα, απευθύνθηκαν στον υπεύθυνο του καταστήματος, ο οποίος, στη σχετική ερώτησή τους, τους απάντησε: Βολευτείτε εδώ πέρα. Να, εδώ, δίπλα στην τουαλέττα έχει ένα χώρο. Βολευτείτε όρθιοι και έτσι αναγκάσθηκαν να ζητήσουν τραπέζι, που να μην προϋπέθετε την αγορά φιάλης, ώστε να περιορισθούν στο ποτό του εισιτηρίου.

Τελικά, ο υπεύθυνος του καταστήματος τους οδήγησε σε τραπέζι αρκετά μακριά από την πίστα, όπου κάθησαν και ήπιαν το ποτό του εισιτηρίου. Εκ των υστέρων, υπάλληλος του καταστήματος τους πληροφόρησε ότι το συγκεκριμένο τραπέζι είχε την ξεχωριστή χρέωση των πέντε ευρώ. Η έλλειψη οργανωμένου μπαρ, δηλαδή οποιωνδήποτε καθισμάτων σ` αυτό, είχε προβλεφθεί από την επιχείρηση προκειμένου οι πελάτες να καταφύγουν σε τραπέζι, όπου οι τιμές κυμαίνονταν ανάλογα με την απόσταση των τραπεζιών από την πίστα, αρχόμενη από τρία ευρώ μέχρι πενήντα ευρώ. Μέσα στο κατάστημα υπήρχε έλεγχος, το γνωστό face control, σε μεγάλη έκταση και σε συνήθη μορφή παρόμοιων καταστημάτων.

Στη συνέχεια, η ως άνω συνάδελφος του πρώτου εναγομένου κατευθύνθηκε προς την τουαλέττα. Δεν μπόρεσε όμως να την επισκεφθεί για το λόγο ότι αρνήθηκε να καταβάλει στον υπάλληλο του καταστήματος που βρισκόταν έξω απ` αυτήν το ποσό των πέντε ευρώ, δηλαδή το ανάλογο εισιτήριο για να της επιτραπεί η είσοδος στην τουαλέττα. Ο (πρώτος) εναγόμενος και η συνοδός του παρήγγειλαν μετά κάποια σφηνάκια-ποτά.

Γύρω στις 1 το πρωί ανακοίνωσαν στον υπάλληλο του καταστήματος την ιδιότητά τους και ζήτησαν απ` αυτόν τιμολόγιο στο όνομα της επιχείρησης με την επωνυμία ….. , στην οποία εργάζονταν, προκειμένου να καλύψουν τα σχετικά έξοδα, καθώς βρίσκονταν σε δημοσιογραφική έρευνα.

Ο υπάλληλος ζήτησε τα στοιχεία τους προκειμένου να τους αποστείλουν το τιμολόγιο, σε μία εβδομάδα, με courier ή με κάποιο άλλο μέσο, για το λόγο ότι το λογιστήριο ήταν κλειστό εκείνη την ώρα. Ο γνωστός τραγουδιστής Σ.Ρ. εμφανίστηκε τελικά στη σκηνή στις 1.50 π.μ., μόνον για 40 λεπτά, και ήταν μετρημένες οι γνωστές επιτυχίες που τραγούδησε.

Κατόπιν αυτός αποχώρησε και το πρόγραμμα κάλυψε το συγκρότημα Ε. και Ε., μέχρι την 3.30 πρωϊνή ώρα, οπότε ο εναγόμενος και η συνοδός του αποχώρησαν κι αυτοί. Τέλος, όταν ο πρώτος εναγόμενος πήρε το αυτοκίνητό του από το χώρο στάθμευσης, κατέβαλε σε υπάλληλο του κέντρου το ποσό των πέντε ευρώ, ως ελάχιστο αντάλλαγμα για τη στάθμευση του αυτοκινήτου.

Εχοντας ολοκληρώσει την έρευνά του, ο πρώτος εναγόμενος έγραψε το επίμαχο κείμενό του, σχετικά με τη διασκέδαση, περιγράφοντας την προσωπική του εμπειρία, ως επισκέπτης στο άνω κέντρο διασκέδασης και απέστειλε το ενλόγω κείμενο στην τρίτη εναγόμενη εταιρία με την επωνυμία ….. ΑΕ (έναντι της οποίας ο ενάγων παρητήθη της αγωγής), η οποία είναι ιδιοκτήτρια της εκδιδομένης στην Αθήνα εφημερίδας Χ., της οποίας ήταν ο ανωτέρω δημοσιογράφος και εξωτερικός συνεργάτης.

Το κείμενο που απέστειλε ο πρώτος εναγόμενος αξιολογήθηκε, σχολιάστηκε, ελέγχθηκε από τους υπευθύνους, συντάκτη και διευθυντή, της εφημερίδας αυτής, οι οποίοι επέλεξαν τη σελίδα, τη στήλη, τη μορφή του δημοσιεύματος, τους τίτλους που συνοδεύουν το κείμενο και τις φωτογραφίες, και προέβησαν σε σχολιασμό και μερικές διορθώσεις του κειμένου, προσαρμόζοντας αυτό στο ύφος της εφημερίδας.

Ετσι, στο φύλλο της 25.6.2002 (ημέρα Τρίτη), στη σελίδα 21, και στα Κοινωνικά θέματα της ως άνω ημερήσιας εφημερίδας δημοσιεύθηκε κείμενο με υπέρτιτλο Ακριβά κοστίζει η παρέλαση των λαϊκών αστέρων του πενταγράμμου από τη Χαλκιδική και τίτλο Αρπαχτές εκατομμυρίων από επώνυμους με υπότιτλο το όνομα του πρώτου εναγομένου ως ανταποκριτή της εφημερίδας και το εξής περιεχόμενο: Παρέλαση επώνυμων καλλιτεχνών κάθε Σαββατόβραδο στη Χαλκιδική, Μ., Ρ., Κ. έρχονται για μια βραδιά, τραγουδούν μία ώρα, τα παίρνουν όλα και φεύγουν.

Καλοστημένη επιχείρηση από Θεσσαλονικείς επιχειρηματίες, ξεγελούν τους θαμώνες και έντεχνα τους παίρνουν τα χρήματα, χωρίς να προσφέρουν το απαιτούμενο servis και, το κυριότερο, χωρίς να δίνουν αποδείξεις και τιμολόγια. Σωρεία είναι οι καταγγελίες, αφού αναστατώθηκε η τοπική κοινωνία της Καλλιθέας στην Κασσάνδρα Χαλκιδικής.

Η Καλλιθέα, το δημοτικό διαμέρισμα του Δήμου Κασσάνδρας στο κέντρο -στο πρώτο πόδι της Χαλκιδικής- και το ομορφότερο απ` όλες τις απόψεις, αφού συγκεντρώνει χιλιάδες επισκέπτες τους θερινούς μήνες και τα Σαββατοκύριακα, έχει μετατραπεί σε κοσμοπολίτικη πόλη με ό,τι συνεπάγεται αυτό. Το γεγονός αυτό και μόνον ανέλυσαν και ανέπτυξαν με ιδιαίτερη προσοχή έξυπνοι ομολογουμένως επιχειρηματίες της Θεσσαλονίκης, που έστησαν έναν πρωτοποριακό μηχανισμό φέτος το καλοκαίρι για να κερδίσουν πολλά εκατομμύρια δραχμές.

Στην Καλλιθέα και στην είσοδο της πόλης, σε μια πανέμορφη περιοχή με έδρα χίλια μέτρα από τη θάλασσα, έφτιαξαν ένα στρατόπεδο, ένα φρούριο, που για να περάσει κανείς πρέπει να τον ελέγξουν εξονυχιστικά οι μεγαλόσωμοι άνδρες που φυλάσσουν τις πύλες του παραδείσου.

Το θερινό νυχτερινό κέντρο το ονόμασαν θέατρο, το έστησαν πρόχειρα, ίσως και χωρίς τις απαιτούμενες πολεοδομικές άδειες, αλλά αυτά αποτελούν ψιλά γράμματα, αφού ο έλεγχος από τις αρμόδιες υπηρεσίες και τις διωκτικές αρχές είναι ανύπαρκτος, αλλά και λίαν επικίνδυνος, αφού η περιοχή, όπως προαναφέραμε, είναι στρατοκρατούμενη και ελέγχεται από συγκεκριμένα κυκλώματα.

Με το πρόσχημα και την καλοστημένη διαφήμιση για αποκλειστικές εμφανίσεις επώνυμων καλλιτεχνών κατάφεραν να προσελκύσουν χιλιάδες άτομα, εκμεταλλευόμενοι το σύνδρομο στέρησης από όλους εμάς, που σπάνια έχουμε τη χαρά να απολαμβάνουμε από κοντά αυτούς τους καλλιτέχνες. Ετσι παρέλαυναν ήδη ο γνωστός και ανεβασμένος αυτή την περίοδο Γ.Μ. και ο Σ.Ρ., ενώ για το ερχόμενο Σάββατο φιλοξενείται ο Β.Κ. Το κύκλωμα: Αφού πλησιάσεις και περάσεις όλα τα face control, μπαίνεις στο parking του κέντρου.

Εκεί με 5 ευρώ βρίσκεις χώρο στάθμευσης, διαφορετικά σε τρώει ο ποδαρόδρομος, αφού αναγκάζεσαι να περπατήσεις τουλάχιστον δύο χιλιόμετρα έως την είσοδο του μαγαζιού. Πλησιάζεις στη συνέχεια την είσοδο, και αν δεν πληρώσεις 25 ευρώ, δεν έχεις το δικαίωμα να περάσεις την είσοδο, δεν έχεις το δικαίωμα να ρίξεις καν μια ματιά στον εσωτερικό χώρο. Εμείς, στο πλαίσιο της δημοσιογραφικής έρευνας και χωρίς να μας γνωρίζουν, περάσαμε όλα τα τεστ και μπήκαμε με τον προαναφερόμενο τρόπο μέσα στο κέντρο.

Η τιμή εισόδου, μας ενημερώνουν, είναι μόνο για το μπαρ, ενώ στην προσπάθειά μας να το εντοπίσουμε, ξαφνιαστήκαμε, γιατί απλά δεν υπήρχε μπαρ. Βολευτείτε, μας είπαν, όπου θέλετε, στο πάτωμα, όρθιοι, στην τουαλέττα και μας εγκατέλειψαν.

Οταν ρωτήσαμε για τραπέζι, μας απάντησαν πως κάθε τραπέζι έχει τη δική του αξία, που ξεκινά από τρία ευρώ και ανεβαίνει σταδιακά έως τα 50 ευρώ και αυτό μόνο για να καθίσεις στα τραπεζάκια μακριά από την πίστα, που (το σύνολο σε τελική ανάλυση) απαιτεί φιάλη ανά δύο άτομα, αξίας 50.000 δρχ., συν τις προαναφερόμενες επιβαρύνσεις.

Ταρίφα στην τουαλέττα: Ακόμη, για να επισκεφθείς την τουαλέττα απαιτούνται επίσης 5 ευρώ, διαφορετικά πρέπει να κρατηθείς και όποιος αντέξει…

Περίεργες φάτσες, σκληροί άντρες και ένα άγριο περιβάλλον σου δημιουργούν τρόμο και πανικό, σου αναιρούν κάθε προσπάθεια διαμαρτυρίας και απαίτησης των δικαιωμάτων, με αποτέλεσμα να υποκύπτεις και να πληρώνεις, έως ότου φυσικά φύγεις και δεν ξαναπατήσεις ποτέ.

Οταν ζητήσαμε επώνυμα τιμολόγιο για ό,τι έχουμε πληρώσει, μας απάντησαν ότι πρέπει να αφήσουμε τα στοιχεία μας και ότι θα μας σταλεί το τιμολόγιο με courier στο σπίτι μας. Αν είναι δυνατόν, και όλα αυτά χωρίς να μπορείς να αντιδράσεις και όλα αυτά για να βγει τις πρώτες πρωϊνές ώρες η φίρμα να πει δύο τραγούδια και να εξαφανιστεί στο σκοτάδι.

Ανεπίτρεπτα φαινόμενα, που πρώτη φορά βλέπουμε στη Χαλκιδική, χωρίς να μπορούμε να αντιδράσουμε και χωρίς να μπορούμε να βρούμε το δίκιο μας. Είναι τόσο καλά στημένη αυτή η μηχανή, που αφενός ποντάρουν στους χιλιάδες επισκέπτες που κατακλύζουν τα Σαββατοκύριακα την περιοχή και αφετέρου στον φόβο των θαμώνων, που στη θέα μόνο των μεγαλόσωμων ανδρών της νύχτας ξεχνούν όσα είδαν και άκουσαν, για να έχουν ήσυχο το κεφάλι τους.

Η επέμβαση των αρμοδίων ελεγκτικών υπηρεσιών κρίνεται επιβεβλημένη, όπως και η παρουσία των διωκτικών αρχών, ώστε να επαναφέρουμε σε τάξη όλους αυτούς που λυμαίνονται την περιοχή με τη μέθοδο της αρπαχτής. Σε διαφορετική περίπτωση πολλά μπορούμε να υποθέσουμε γι` αυτή την ανεξέλεγκτη δράση.

Το κείμενο αυτό συνοδεύεται από φωτογραφία των καλλιτεχνών Β.Κ., Γ.Μ. και Σ.Ρ., η οποία φέρει λεζάντα που γράφει επί λέξει τα εξής: Οι αποδείξεις, τα τιμολόγια και οι σφραγίδες του καταστήματος είναι ψιλά γράμματα για τους Θεσσαλονικείς επιχειρηματίες, που ανεβάζουν στη Χαλκιδική ονόματα, όπως ο Γ.Μ., ο Β.Κ. και ο Σ.Ρ..

Ο ενάγων, ο οποίος προέβλεψε από 17ετίας την έλλειψη χώρων αναψυχής στην περιοχή της Καλλιθέας Χαλκιδικής και ξεκίνησε τη λειτουργία του ως άνω κέντρου διασκέδασης, ασχολούμενος επαγγελματικά με την εκμετάλλευσή του, ισχυρίζεται, με την κρινόμενη αγωγή του, όπως προειπώθηκε, ότι το κείμενο αυτό είναι κακόβουλο, ψευδές και συκοφαντικό, για την ποιότητα και τις συνθήκες με τις οποίες προσφέρεται η ψυχαγωγία στους πελάτες του καταστήματός του και για τη συμμετοχή του ίδιου ως επιχειρηματία σε σχετικές παραβάσεις, φορολογικές και ποινικές.

Τα πραγματικά περιστατικά που αναφέρονται στο κείμενο αυτό, ωστόσο, είναι καθ` ολοκληρίαν αληθή.

Η επιλογή της επιχείρησης του ενάγοντος οφείλεται στο γεγονός ότι, εξαιτίας του ότι μετακαλούσε πανελληνίου φήμης τραγουδιστές, αποτελούσε, την περίοδο της έρευνας, πόλο έλξης της νυκτερινής ζωής της Καλλιθέας Χαλκιδικής, μιας περιοχής που συγκεντρώνει χιλιάδες επισκέπτες τους θερινούς μήνες και τα Σαββατοκύριακα.

Για το λόγο αυτόν η σχετική έρευνα στην ενλόγω επιχείρηση παρουσίαζε ζωηρό ενδιαφέρον για το κοινό. Ο πρώτος εναγόμενος στο επίμαχο κείμενο περιγράφει την προσωπική του εμπειρία από την επίσκεψή του, που προαναφέρεται, στο συγκεκριμένο κέντρο διασκέδασης.

Είναι κοινώς γνωστό ότι οι καλλιτέχνες καλούνται από τους επιχειρηματίες των κέντρων διασκέδασης της περιοχής, έναντι μεγάλης αμοιβής, για μικρής διάρκειας εμφάνισή τους, όπως και εν προκειμένω συνέβαινε.

Για το λόγο αυτό γίνεται στο δημοσίευμα η χρήση της φράσης αρπαχτές εκατομμυρίων από επώνυμους, που είναι μεν έντονη, αλλά συνηθίζεται και από το κοινό ως κριτική της συμπεριφοράς των καλλιτεχνών, οι οποίοι απαιτούν για τις εμφανίσεις τους και αμείβονται με πολλά χρήματα, ενώ εμφανίζονται για λίγη μόνον ώρα, τραγουδώντας μερικές μόνον από τις επιτυχίες τους ο καθένας.

Είναι αληθές επίσης ότι πολλοί επιχειρηματίες, κυρίως προερχόμενοι από τη Θεσσαλονίκη, για να καλύψουν την ανάγκη των κατοίκων της περιοχής και των επισκεπτών για διασκέδαση, έχουν ιδρύσει και λειτουργούν στην Καλλιθέα Χαλκιδικής θερινά κέντρα διασκέδασης, μετακαλώντας συχνά καλλιτέχνες από την Αθήνα, στα οποία ξεγελούνται οι θαμώνες-επισκέπτες, πληρώνοντας, χωρίς να προλάβουν να το συνειδητοποιήσουν εγκαίρως, χρήματα, τα οποία δεν αντιστοιχούν στις υπηρεσίες που επιθυμούν, όσο και στις προσφερόμενες υπηρεσίες, ενώ δεν τους δίδονται αποδείξεις και τιμολόγια.

Είναι αληθές ακόμη ότι από τους επισκέπτες και πελάτες των κέντρων διασκέδασης της περιοχής έχουν γίνει στο παρελθόν σχετικές καταγγελίες. Η αναφορά στο δημοσίευμα των φράσεων …ξεγελούν τους θαμώνες και έντεχνα τους παίρνουν τα χρήματα…, που έστησαν έναν πρωτοποριακό μηχανισμό φέτος το καλοκαίρι, για να κερδίσουν πολλά εκατομμύρια δραχμές…, το θερινό νυχτερινό κέντρο το ονόμασαν θέατρο, το έστησαν πρόχειρα ίσως και χωρίς τις απαιτούμενες πολεοδομικές άδειες… αφορά όλες τις συναφείς επιχειρήσεις της Χαλκιδικής αλλά και στο κέντρο του ενάγοντος, ο οποίος για τη θερινή περίοδο του 2002, όπως λέχθηκε, προέβη σε ανακαίνιση του καταστήματος, χωρίς όμως να καταθέσει σχετική μελέτη στο αρμόδιο Πολεοδομικό Γραφείο και να λάβει την απαιτούμενη άδεια, κατά τρόπο ώστε οι πολεοδομικές παραβάσεις στην επιχείρηση να είναι πολλές, άλλαξε το διακριτικό τίτλο της επιχειρήσεως χρησιμοποιώντας τον εντυπωσιακό τίτλο Τ., προκειμένου να προσελκύσει το ενδιαφέρον νέων και παλαιών επισκεπτών, κάλεσε δε μεγάλους καλλιτέχνες από την Αθήνα, οι υπηρεσίες όμως που προσέφερε ήταν χαμηλής ποιότητας σε σχέση με τα χρήματα που πλήρωναν οι θαμώνες, και γι` αυτό τα χρήματα που αποκέρδαινε ήταν πολλά.

Η αναφορά στο δημοσίευμα των φράσεων …έφτιαξαν ένα φρούριο που, για να περάσει κανείς, πρέπει να τον ελέγξουν εξονυχιστικά οι μεγαλόσωμοι άνδρες που φυλάσσουν τις πύλες του παραδείσου … και χωρίς τις απαιτούμενες πολεοδομικές άδειες, αλλά αυτά για την συγκεκριμένη περιοχή αποτελούν ψιλά γράμματα, αφού ο έλεγχος από τις αρμόδιες αρχές-υπηρεσίες και τις διωκτικές αρχές είναι ανύπαρκτος και λίαν επικίνδυνος, αφού η περιοχή είναι στρατοκρατούμενη και ελέγχεται από συγκεκριμένα κυκλώματα, αφορά σ` όλα τα κέντρα της περιοχής αλλά και σ` αυτό του ενάγοντος.

Πράγματι, από τα προαναφερόμενα αποδεικτικά μέσα αποδείχθηκε ότι το κέντρο του ενάγοντος, όπως και όλα τα κέντρα της περιοχής, περιβάλλεται από μαντρότοιχο, που κατασκευάστηκε από τον εκμεταλλευτή του καθ` υπέρβαση της σχετικής πολεοδομικής άδειας και εμφανίζεται να έχει τη μορφή φρουρίου, στο ενλόγω δε κέντρο, όπως και στα άλλα κέντρα της περιοχής, υπάρχει προσωπικό υποδοχής και ελέγχου από εύσωμους άνδρες (που είναι σύνηθες θέαμα και στα μεγάλα νυκτερινά καταστήματα διασκέδασης των μεγάλων αστικών κέντρων Αθηνών και Θεσσαλονίκης, εικόνα που μεταφέρθηκε και στην τουριστική περιοχή της Καλλιθέας), υπάρχει δηλαδή ένα κύκλωμα προστασίας στρατιωτικού τύπου.

Επομένως η χρήση των ως άνω φράσεων από τον δημοσιογράφο υποδηλώνει τη μεταφορά στην περιοχή της Χαλκιδικής του συστήματος που κρατεί στην Αθήνα και στη Θεσσαλονίκη, το οποίο είναι αληθές, ενώ επίσης είναι αληθές ότι, παρά την έντονη προσπάθεια, οι αρμόδιες αρχές δεν προλαβαίνουν να ελέγχουν τις γενόμενες από πολλούς ιδιοκτήτες και εκμεταλλευτές των κέντρων διασκεδάσεως της περιοχής παρανομίες σε ποικίλα επίπεδα (από αγορανομικές μέχρι πολεοδομικές), ο κατά περιόδους δε έλεγχος είναι ατελέσφορος, αφού, αμέσως μετά την απομάκρυνση των αρμοδίων οργάνων από τους χώρους ελέγχου, οι παράνομες ενέργειες επαναλαμβάνονται.

Η περιοχή χαρακτηρίζεται στο δημοσίευμα ως στρατοκρατούμενη, όχι όμως χωρίς λόγο, αφού τόσο η φρουριακή μορφή των κτιριακών εγκαταστάσεων (όπως και αυτής του ενάγοντος), όσο και ο τρόπος φύλαξης (με ειδικούς εύσωμους άνδρες-υπαλλήλους) δημιουργεί ανάλογη εντύπωση.

Η αναφορά στο δημοσίευμα της φράσης …Με το πρόσχημα και την καλοστημένη διαφήμιση για αποκλειστικές εμφανίσεις επώνυμων καλλιτεχνών κατάφεραν να προσελκύσουν χιλιάδες άτομα, εκμεταλλευόμενοι το σύνδρομο στέρησης από όλους εμάς που σπάνια έχουμε τη χαρά να απολαμβάνουμε από κοντά αυτούς τους καλλιτέχνες… ανταποκρίνεται πλήρως στην πραγματικότητα.

Είναι κοινώς γνωστό ότι οι επισκέπτες της περιοχής Καλλιθέας, ως προερχόμενοι κυρίως από πόλεις της Βόρειας Ελλάδας, δεν έχουν τη δυνατότητα να επισκεφθούν τα νυκτερινά καταστήματα των Αθηνών, όπου εμφανίζονται οι μεγάλοι καλλιτέχνες και το γεγονός αυτό, τη διάθεση δηλαδή του κοινού να δει από κοντά τους ενλόγω καλλιτέχνες, εκμεταλλεύονται οι επιχειρηματίες της περιοχής, μεταξύ των οποίων και ο ενάγων, επιχειρώντας με τη μετάκλησή τους σε λίγες ημέρες να έχουν υπερκέρδη.

Τα αναφερόμενα υπό τον υπότιτλο Το Κύκλωμα είναι στο σύνολό τους αληθή, ενώ με τον υπότιτλο αυτόν υποδηλώνεται η πλήρης οικονομική εκμετάλλευση της ανάγκης στάθμευσης του αυτοκινήτου, της επιθυμίας του επισκέπτη να δει και να ακούσει τους μεγάλους καλλιτέχνες και να απολαύσει το ποτό του, καθήμενος σ` ένα οποιοδήποτε κάθισμα και πολύ περισσότερο σε κάποιο τραπέζι κοντά στην πίστα.

Ειδικότερα, η καταβολή αντιτίμου για τη στάθμευση του αυτοκινήτου του επισκέπτη γίνεται κατά την αποχώρησή του ως υποχρεωτική παροχή (αντίτιμο για τη στάθμευση), χωρίς μάλιστα προηγούμενη ενημέρωσή του κατά την άφιξη, ενώ πριν μερικά χρόνια, όταν η επιχείρηση ξεκίνησε τη λειτουργία της, είχε την έννοια του φιλοδωρήματος στον υπάλληλο που βρισκόταν στο χώρο της στάθμευσης.

Εκμεταλλευόμενη ήδη η επιχείρηση την ανάγκη στάθμευσης των αυτοκινήτων των πελατών της σε κοντινό χώρο (διότι διαφορετικά θα έπρεπε να περπατήσουν μέχρι και δύο χιλιόμετρα από τον χώρο όπου θα άφηναν το αυτοκίνητό τους μέχρι την είσοδο του καταστήματος, λόγω της πληθώρας των σταθμευμένων οχημάτων όχι μόνον της επιχειρήσεως του ενάγοντος αλλά και των παρακείμενων κέντρων διασκέδασης) καθιέρωσε ως υποχρεωτική την άνω καταβολή, ύψους 5 ευρώ ανά όχημα, κατά τρόπο που δεσμεύει τον επισκέπτη.

Εξάλλου η διαβάθμιση του κόστους του τραπεζιού που επέλεγε ο επισκέπτης γινόταν ανάλογα με την απόστασή του από την πίστα. Ετσι, το τραπέζι που βρισκόταν κοντά στην πίστα κόστιζε 50 ευρώ, καθώς η ελάχιστη κατανάλωση ήταν 50 ευρώ και το πιο απομακρυσμένο κόστιζε 3 ευρώ. Η έλλειψη καθισμάτων στο μπαρ ήταν σκόπιμη, προκειμένου να αναγκαστεί ο επισκέπτης να αναζητήσει τραπέζι, για να ακουμπήσει το ποτό του και να επιβαρυνθεί έτσι με ελάχιστη κατανάλωση, πλέον αυτής του εισιτηρίου της εισόδου.

Τις πληροφορίες αυτές τις παρείχαν στον πρώτο εναγόμενο και οι υπάλληλοι του ενάγοντος. Αποδείχθηκε επίσης ότι το ελάχιστο ποσό καταβολής για την επίσκεψη της τουαλέττας ήταν 5 ευρώ.

Οι αναφορές στο δημοσίευμα … Περίεργες φάτσες, σκληροί άνδρες και ένα άγριο περιβάλλον σου δημιουργούν τρόμο και πανικό, σου αναιρούν κάθε προσπάθεια διαμαρτυρίας και απαίτησης των δικαιωμάτων, με αποτέλεσμα να υποκύπτεις και να πληρώνεις έως ότου φύγεις και δεν ξαναπατήσεις ποτέ… Οταν ζητήσαμε τιμολόγιο για ό,τι έχουμε πληρώσει, μας απάντησαν ότι πρέπει να αφήσουμε τα στοιχεία μας και ότι θα μας σταλεί το τιμολόγιο στο σπίτι μας… χωρίς να μπορείς να αντιδράσεις…

Ανεπίτρεπτα φαινόμενα που πρώτη φορά βλέπουμε στη Χακλιδική, χωρίς να μπορούμε να βρούμε το δίκιο μας.

Είναι τόσο καλά στημένη αυτή η μηχανή που αφενός ποντάρουν στους χιλιάδες επισκέπτες που κατακλύζουν τα Σαββατοκύριακα την περιοχή και αφετέρου στον φόβο των θαμώνων, που στη θέα των μεγαλόσωμων ανδρών της νύχτας ξεχνούν όσα είδαν και άκουσαν, για να έχουν ήσυχο το κεφάλι τους ανταποκρίνονται πλήρως σε γεγονότα που έλαβαν χώρα.

Πράγματι, ο πρώτος εναγόμενος δεν έλαβε τιμολόγιο, αν και έπρεπε να του παρασχεθεί ως επισκέπτη του καταστήματος, ενώ πολλοί άλλοι επισκέπτες κατήγγειλαν στον πρώτο εναγόμενο ότι δεν έλαβαν ούτε ταμειακή απόδειξη για την κατανάλωση ποτών επιπλέον του περιλαμβανομένου στο εισιτήριο.

Ακόμη αποδείχθηκε ότι οι επισκέπτες αποφεύγουν να αντιδράσουν και να απαιτήσουν την άμεση έκδοση τιμολογίου ή απόδειξης, την τοποθέτηση καθισμάτων στο μπαρ ή τη μη πληρωμή της ελάχιστης κατανάλωσης, την οποία αυθαίρετα έθεσε ο ενάγων, επειδή βρίσκονται αντιμέτωποι με τους προαναφερόμενους απρόθυμους εύσωμους υπαλλήλους του ενάγοντος και, συγχρόνως, ενόψει του ότι πολλοί από τους επισκέπτες αυτούς βρίσκονται σε ολιγοήμερες διακοπές, δεν θέλουν να εμπλακούν στη διαδικασία των καταγγελιών στις αρμόδιες αρχές και επιλέγουν να ξεχάσουν τις δυσάρεστες αυτές στιγμές που πέρασαν στο ως άνω κέντρο διασκέδασης, για να περάσουν αμέριμνοι το υπόλοιπο των διακοπών τους.

Λόγω του ως άνω τρόπου εξυπηρέτησης του επισκέπτη, για τον οποίο είχε και προσωπική εμπειρία ο πρώτος εναγόμενος, εύλογα χαρακτηρίζεται στο δημοσίευμα η επιχείρηση του ενάγοντος ως καλοστημένη μηχανή. Οι αναφορές στο δημοσίευμα ότι … Η επέμβαση των αρμοδίων ελεγκτικών υπηρεσιών κρίνεται επιβεβλημένη, όπως και η παρουσία των διωκτικών ανδρών, ώστε να επαναφέρουμε σε τάξη όλους αυτούς που λυμαίνονται την περιοχή με τη μέθοδο της αρπαχτής.

Σε διαφορετική περίπτωση πολλά μπορούμε να υποθέσουμε γι` αυτή την ανεξέλεγκτη δράση αποτελούν αξιολογικές κρίσεις του πρώτου εναγομένου δημοσιογράφου και όχι πραγματικά γεγονότα. Ο υπέρτιτλος του δημοσιεύματος.

Ακριβά κοστίζει η παρέλαση των λαϊκών αστέρων του πενταγράμμου από τη Χαλκιδική είναι απολύτως αληθής, όπως αναλύεται παραπάνω.
Οι φωτογραφίες των καλλιτεχνών, που συνοδεύουν την ανταπόκριση του πρώτου εναγομένου, που πραγματικά εμφανίστηκαν στο κέντρο του ενάγοντος, καθώς και το σχόλιο, που ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα, και υπάρχει κοντά σ` αυτές και έχει ως εξής: Οι αποδείξεις, τα τιμολόγια και οι σφραγίδες του καταστήματος, που ανεβάζουν στη Χαλκιδική ονόματα όπως ο Γ.Μ., ο Β.Κ. και Σ.Ρ. ανήκουν στο συντάκτη της εκδότριας εφημερίδας και όχι στον πρώτο εναγόμενο. Από το δημοσίευμα αυτό εν πάση περιπτώσει δεν επηρεάστηκε η προσέλευση πελατών στο κέντρο του ενάγοντος.

Ενδεχόμενη προσέλευση των επισκεπτών στις προγραμματισμένες εμφανίσεις των τραγουδιστών Β.Κ. στις 29.6 και 30.6.2002, των τραγουδιστών Χ. και Β., στις 5.7 και 7.7.2002, και των τραγουδιστών Χ. και Σ., στις 12.7 και 13.7.2002, σε σχέση με τις προηγούμενες ημέρες, οφείλεται στο γεγονός ότι στις προηγούμενες αυτές ημέρες εμφανίστηκαν ο τραγουδιστής Γ.Μ. (του οποίου την εποχή εκείνη είχαν κυκλοφορήσει δίσκοι με μεγάλη επιτυχία με τον τίτλο …), αλλά και ο Σ.Ρ., ο οποίος έχει μεγάλο προσωπικό κοινό. Αντίθετα οι άνω τραγουδιστές που ακολούθησαν δεν είχαν να παρουσιάσουν την εποχή εκείνη μεγάλες και γνωστές επιτυχίες.

Ακόμη και ο γνωστός στο κοινό της περιοχής Β.Κ. βρισκόταν τότε σε φθίνουσα πορεία. Ενδεχόμενη μείωση των αλλοδαπών κυρίως επισκεπτών της επιχειρήσεως οφείλεται αποκλειστικά στις χαμηλές υπηρεσίες που προσέφερε η επιχείρηση αυτή του ενάγοντος, καθώς είναι γνωστό ότι οι ως άνω πελάτες έχουν μεγάλες απαιτήσεις και αποφεύγουν την ακριβή διασκέδαση.

Το σύνολο του δημοσιεύματος, με τους σχετικούς τίτλους και τα σχόλια, δεν αποτελούν νοητικά ευρήματα ή παραποιημένα κατασκευάσματα του πρώτου εναγομένου, με σκοπό τη συκοφαντική δυσφήμηση, την προσβολή της τιμής, της αξιοπρέπειας, της υπόληψης, της φήμης και της επαγγελματικής πίστης του ενάγοντος, αλλά πιστή προσήλωση προς την αλήθεια και την αντικειμενική ενημέρωση του κοινού και δη των αναγνωστών της στήλης με τον τίτλο Κοινωνία. Βέβαια, η εταιρία με την επωνυμία Γ.Τ. … ΑΕ, ιδιοκτήτρια της ως άνω εφημερίδας, καθώς και ο Γ.Τ., διευθυντής αυτής, στο φύλλο της 28.1.2004, στη σελίδα 21, στη θέση Κοινωνία και με υπέρτιτλο Η … αποκαθιστά την αλήθεια δημοσίευσε κείμενο, με το οποίο ανασκευάζει το προαναφερθέν δημοσίευμα, μνημονεύοντας ότι δεν ανταποκρίνεται στην αλήθεια.

Ειδικότερα, το κείμενο αυτό έχει ως εξής: Στις 25.6.2002, στο φύλλο της εφημερίδας μας και στη σελίδα 21 αυτού εδημοσιεύθη ανταπόκριση του Α.Σ. με τίτλο Αρπαχτές εκατομμυρίων από επώνυμους και υπέρτιτλο Ακριβά κοστίζει η παρέλαση των λαϊκών αστέρων του πενταγράμμου από τη Χαλκιδική, το οποίο περιείχε μειωτικούς για την επιχείρηση του κ. Σ.Α. χαρακτηρισμούς, οι οποίοι, όπως απεδείχθη, δεν ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα.

Η εφημερίδα μας δημοσίευσε το κείμενο του ανταποκριτή μας χωρίς την πρόθεση να θιγεί η τιμή και η υπόληψη του κ. Σ.Α., βασιζόμενη στο ρεπορτάζ που απέστειλε ο ανταποκριτής και εκ των υστέρων, έπειτα από έρευνά μας, διαπιστώνουμε ότι τα όσα αναφέρονται στο κείμενο δεν ανταποκρίνονται στην αλήθεια. Εκφράζουμε τη λύπη μας προς τον κ. Σ.Α. για τη βλάβη που του προκάλεσε το δημοσίευμα αυτό.

Το δημοσίευμα αυτό έγινε μετά την άσκηση της κρινόμενης αγωγής κατά των τριών εναγομένων, του πρώτου ως συντάκτη του κειμένου, του δευτέρου ως εκδότη και διευθυντή της εφημερίδας και της τρίτης ως ιδιοκτήτριας. Οι δύο τελευταίοι, προκειμένου να αποφύγουν τη δικαστική διένεξη, δέχθηκαν τον ως άνω ισχυρισμό του ενάγοντος, για την αναλήθεια του δημοσιεύματος, χωρίς να προβούν σε ενδελεχή έρευνα της υποθέσεως, αρκούμενοι, με καλή πίστη, στις εξηγήσεις του ενάγοντος και στα αποδεικτικά μέσα που αυτός επικαλέσθηκε.

Αλλά και ο χρόνος δημοσιεύσεως του διορθωτικού αυτού δημοσιεύματος (χειμώνας του έτους 2004), που απείχε από το κρίσιμο χρονικό διάστημα, δεν ήταν πρόσφορος για την επιτόπια έρευνα της παροχής ψυχαγωγίας από την επιχείρηση του ενάγοντος. Η δήλωση αυτή αποκατάστασης του ενάγοντος έχει υποκειμενικό χαρακτήρα και δεσμεύει μόνον τους δηλώνοντες, δηλαδή την ιδιοκτήτρια εταιρία και το γενικό διευθυντή της. Οπως αναλύεται παραπάνω, ωστόσο, το δημοσίευμα ανταποκρίνεται πλήρως στην αλήθεια και βασίζεται σε ενδελεχή επιτόπια έρευνα του ανταποκριτή, ήτοι του πρώτου εναγομένου.

Με βάση τα πραγματικά αυτά περιστατικά, δεν στοιχειοθετείται οποιαδήποτε αδικοπρακτική ευθύνη του ενλόγω εναγομένου για συκοφαντική δυσφήμηση, εξύβριση και διάδοση αναληθών γεγονότων εις βάρος του ενάγοντος, ως εκμεταλλευτή του συγκεκριμένου κέντρου διασκέδασης, και η αγωγή, θεμελιούμενη στις αντίστοιχες διατάξεις, έπρεπε να απορριφθεί ως κατ` ουσίαν αβάσιμη.

Περαιτέρω, αποδείχθηκε ότι επρόκειτο για είδηση που δημοσιεύθηκε μόνον μία φορά στην εφημερίδα και δεν αφορούσε την αυστηρά προσωπική ζωή του ενάγοντος αλλά την προσωπικότητά του ως επιχειρηματία, σε μία τουριστική περιοχή στην οποία τα τεκταινόμενα ενδιαφέρουν και επηρεάζουν ευρύ κύκλο προσώπων. Γενικώς, στο κείμενο του δημοσιεύματος χρησιμοποιούνται εκφράσεις και οξεία κριτική του πρώτου εναγομένου, ως επιχειρηματία, που δεν ξεφεύγουν όμως από το κοινωνικά ανεκτό και επιτρεπόμενο όριο της ανακοίνωσης αληθινών πραγματικών περιστατικών, με ευρύτερο δημοσιογραφικό ενδιαφέρον.

Ετσι ο πρώτος εναγόμενος, κινούμενος από εύλογο δημοσιογραφικό ενδιαφέρον, επιχειρώντας δηλαδή να ενημερώσει το αναγνωστικό κοινό, προέβη, ως ανταποκριτής, στη δημοσίευση του προαναφερομένου άρθρου, σταθμίζοντας τα συμφέροντα των μερών και μη αναφέροντας το όνομα του ενάγοντος, στοχεύοντας δε στη βελτίωση των συνθηκών ψυχαγωγίας στην περιοχή, και ευρύτερα και σε άλλες τουριστικές περιοχές της Ελλάδος.
Από τον τρόπο εκφράσεως και τις περιστάσεις υπό τις οποίες έλαβε χώρα η ως άνω δημοσίευση, κατά τα προαναφερόμενα, δεν προκύπτει επίσης σκοπός εξύβρισης, καθώς η δημοσίευση αυτή, με τον τρόπο που καταχωρήθηκε στην άνω εφημερίδα, ήταν αντικειμενικά αναγκαία και πρόσφορη για την πληροφόρηση του κοινού, η αναφορά δε ειδικότερα του ονόματος της επιχείρησης για την οποία γίνεται λόγος, κρίνεται επίσης ανεκτή και αντικειμενικά πρόσφορη και αναγκαία για την ανακοίνωση της είδησης.

Επομένως, με βάση όλα όσα προαναφέρονται, έπρεπε, κατ` αποδοχή ως και κατ` ουσία βασίμων των οικείων ισχυρισμών του πρώτου εναγομένου, ν` απορριφθεί η κρινόμενη αγωγή καθ` όλες τις βάσεις της ως προς τον εναγόμενο αυτόν, αφού, λόγω της παραιτήσεως του ενάγοντος ως προς τους άλλους δύο εναγομένους, θεωρήθηκε η αγωγή μη ασκηθείσα ως προς αυτούς (και η ίδια η έφεση στρέφεται ήδη, όπως προλέχθηκε, μόνον κατά του ως άνω πρώτου εναγομένου).

Το πρωτόδικο επομένως δικαστήριο, το οποίο με την εκκαλούμενη απόφασή του απέρριψε την αγωγή, σύμφωνα με τα προαναφερόμενα, ορθώς εκτίμησε τις αποδείξεις και εφήρμοσε το νόμο, οι περί του αντιθέτου δε δύο λόγοι της κρινομένης εφέσεως και η έφεση αυτή στο σύνολό της πρέπει ν` απορριφθούν.